Algemeen

2013-2015

Ghislain berig op 20.08.2014

Afrikaans bedreigd aan universiteit - Vlaamse taalstrijd als inspiratiebron
Een artikel Jaap Steyn in Doorbraak

De minister van Hoger Onderwijs, dr. Blade Nzimande, die ook de leider van de Zuid-Afrikaanse Communistische partij is, heeft recentelijk gedreigd om een relatief jonge private Afrikaanse universiteit te sluiten indien deze niet ook Engels als voertaal zou invoeren. Deze instelling ontvangt geen staatssubsidies. De minister gebruikt als argument dat het racistisch zou zijn om slechts Afrikaans aan te bieden als onderwijstaal. In werkelijkheid is de meerderheid van de Afrikaanstaligen bruin en zwart. De Solidariteits Beweging heeft al enkele jaren geleden de Universiteit Akademia opgericht die lezingen in nog slechts enkele vakken in het Afrikaans aanbiedt. Het staat leden van alle groepen van de samenleving vrij om zich als student in te schrijven. De oprichting van deze universiteit was van noodzaak vanwege de verengelsing van de zogenaamde historische Afrikaanstalige universiteiten – dat wil zeggen de universiteiten die tot voor de bewindsovername van de African National Congress het Afrikaans als academische taal hadden. Ongeveer 30 campussen gebruiken enkel het Engels als voertaal.

Lees het hele artikel in Doorbraak

www.doorbraak.be/nl/nieuws/afrikaans-bedreigd-aan-universiteit

 

Ghislain berig op 22.08.2014

Gisteren heb ik op het internet een echte ontdekking gedaan. De pagina met de 100 “gewildste gedigte” heb ik op de website van het Netwerk Didactiek Nederlands toegankelijk gemaakt Graag wil ik je deelachtig maken aan mijn ervaring daarmee. De pagina “Gewildste Afrikaanse Gedigte” is geïntegreerd in het digitaal cultureel-literair magazine LitNet. Ze biedt een verrassende kijk op de representatieve moderne dichtkunst in het Afrikaans. Ze toont eens te meer de rijkdom aan van de Zuid-Afrikaanse literatuur in het Afrikaans. Ze is vernuftig en heel gebruiksvriendelijk opgesteld door de interne koppelingen die u naar het gewenste gedicht of de gekozen auteur leiden. Ze is ook interactief opgebouwd. Daarmee krijgt u de 100 uitverkoren gedichten in het Afrikaans altijd bij de hand.

Meer daarover op de pagina Publicaties van de NDN-website:
www.netdidned.be/publicaties.html;

Directe toegang tot de pagina: gewildstegedigte.litnet.co.za/ 

Zie ook het bericht op de Facebookpagina van het Netwerk Didactiek Nederlands:
www.facebook.com/pages/Netwerk-Didactiek-Nederlands/197821603615738

Ghislain berig op 20.08.2014

MIJLPAAL VOOR HET AFRIKAANS - 14 augustus 2014 was Taaldag in Zuid-Afrika. De honderdjarige herdenking van de invoering van het Afrikaans als schooltaal werd toen gevierd. Jaap C. Steyn publiceert bij die gelegenheid zijn nieuwe boek over de geschiedenis van het Afrikaans. Het vertelt de geschiedenis van het Afrikaans vanaf 1870 tot vandaag in 17 hoofdstukken. Het boek heet ‘Ons gaan ’n taal maak - Afrikaans sedert die Patriot-jare’ uitgegeven door Kraal Uitgewers RSA MSW. Het wordt door taalkenners een standaardwerk over het Afrikaans genoemd.* Bij deze gelegenheid kan elkeen ook een boodschap met een camera opnemen en inspreken over het Afrikaans als taal. De 100 beste boodschappen worden in een tijdscapsule opgeborgen. Die wordt over weer een 100 jaar geopend met kennisgeving van de huidige 100 tekstjes.** 

* Recensie van het boek van prof. J.C. Steyn:
maroelamedia.co.za/blog/boeretroos/boekrak/nie-fiksie/boek-ons-gaan-n-taal-maak-afrikaans-sedert-die-patriot-jare/

**De persoonlijke boodschap over het Afrikaans wordt verwerkt via de website www.kraaluitgewers.co.za
Ook op Facebook: www.facebook.com/ghislain.duchateau


Ghislain berig op 05.08.2014 - Het Zuid-Afrikahuis in Amsterdam wordt vernieuwd

In LitNet, het toonaangevende cultureel en literair elektronisch magazine in het Afrikaans en Engels van 24 juli 2014 –Nuusbrief 511 - staat een verslag van een gesprek van Carina van der Walt met Guido van den Berg, sinds 2009 de directeur van het Zuid-Afrikahuis op de Keizersgracht nummer 141. Het is een oud pand uit de 17e eeuw. Het dreigde verkocht te worden, maar door een overeenkomst op 27 maart 2014 werd het gebouw voor elk 50% eigendom van de Stichting ZASM en Die Burger Zuid-Afrikahuis. Vlug werd de beslissing getroffen om het huis dat in een ernstige staat van verval verkeerde, te restaureren. De werken zullen duren tot in de zomer van het jaar 2015.

Het Zuid-Afrikahuis in Amsterdam heeft een grote betekenis voor de culturele banden van Nederland en Vlaanderen met Zuid-Afrika. Het wordt gebruikt voor de volgende projecten: de bibliotheek met 45.000 boeken, het archief, de leerstoel Zuid-Afrikaanse Taal- en Letterkunde, het maandblad Zuid-Afrika, de Nederlands-Zuid-Afrikaanse Vereniging (NZAV), het studiefonds, het woordenboek ANNA en ook SASNEV in Pinelands, Kaapstad.

Tijdens de restauratiewerken werden de bibliotheek en het archief overgebracht naar het Regionaal Archief in Alkmaar waar ze vanaf 2 september 2014 opnieuw worden opengesteld voor belangstellende lezers en onderzoekers.

Op het einde van het gesprek met directeur Guido van den Berg verwoordt hij zijn visie op het Zuid-Afrikahuis. We citeren deze alinea letterlijk in het Afrikaans en voegen er de Nederlandse vertaling aan toe.

“Ek wil graag dat Zuid-Afrikahuis’n stewige bydrae lewer tot die ontwikkeling van Afrikaans, Vlaams en Nederlands as ’n soort lingua franca waarin dit nie saak maak of jy Afrikaans, Vlaams of Nederlands met mekaar praat nie. Te dikwels en te maklik skakel ons outomaties oor Engels toe, terwyl ons ewe gemaklik in ons moedertale met mekaar kan praat. Taal is die uitdrukking van die siel. Almal wat op skool ’n ander taal moes leer of op latere leeftyd ’n ander taal moes leer praat, weet hoe moeilik dit is om emosies of subtiele wendinge in ’n gesprek te verwoord. Ek wil hê dat ons in Zuid-Afrikahuis meer aandag aan byvoorbeeld boekbekendstellings, debat en filmaande sal gee. Die argief moet gedigitaliseer word. Ons moet nadink oor hoe ons die biblioteek bekender en toegankliker gaan maak. Welkom aan iedereen op die Keizersgracht in Amsterdam! Maar wag nog so bietjie tot volgende jaar se somer.”

“Ik wil graag dat het Zuid-Afrikahuis een stevige bijdrage levert aan de ontwikkeling van Afrikaans, Vlaams en Nederlands als een soort lingua franca waarbij het niet toe doet of je Afrikaans, Vlaams of Nederlands met mekaar praat. Te dikwijls en te gemakkelijk schakelen wij automatisch over op het Engels, waar wij even goed met elkaar in onze moedertaal zouden kunnen praten. Taal is de uitdrukking van de ziel. Iedereen die op school een andere taal moest leren of op latere leeftijd een andere taal moest leren praten, weet hoe moeilijk het is om emoties en subtiele wendingen in een gesprek te verwoorden. Ik wil verkrijgen dat wij in het Zuid-Afrikahuis meer aandacht besteden aan bijvoorbeeld boekvoorstellingen, debatten en filmavonden. Het archief moet worden gedigitaliseerd. Wij moeten nadenken over hoe wij de bibliotheek bekender en toegankelijker zullen maken. Welkom aan iedereen op de Kiezersgracht in Amsterdam! Maar wacht nog een beetje tot volgend jaar in de zomer.”

Bron: www.litnet.co.za/Article/in-gesprek-met--guido-van-den-berg


Ghislain berig op 31.07.2014

Weer kom ik even langs met een bericht en niet het minst belangrijke. In LitNet publiceert Ingrid Glorie een lang maar een heel treffend overzicht van de studie en de belangstelling voor Zuid-Afrika en zijn literatuur in het Afrikaans. Ik speel dat graag door naar een ruim Vlaams publiek op de thuispagina van de webstek van het Verbond der Vlaamse Academici. Daarmee wordt gesensibiliseerd voor Ingrids tekst maar ook wordt de hele tekst via een koppeling toegankelijk gemaakt.

Zie: www.vvacademici.org


Ghislain berig op 30.07.2014

Uitreiking erepenning aan Riet de Jong-Goossens op 23 september 2014 tijdens de Week van de Afrikaanse roman
Lees meer op: www.weekvandeafrikaanseroman.nl

De Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns heeft een Erepenning toegekend aan de Nederlandse vertaalster Riet de Jong-Goossens. De Jong-Goossens ontvangt de Erepenning vanwege haar grote verdiensten als vertaler van Afrikaanstalige literatuur in het Nederlands.

De Erepenning van de Suid-Afrikaanse Akademie zal op dinsdag 23 september 2014 aan Riet de Jong-Goossens worden overhandigd tijdens een ontmoeting tussen Zuid-Afrikaanse schrijvers en Nederlandse vertalers, die plaatsvindt in het kader van de Week van de Afrikaanse roman. Bij deze ontmoeting zullen de schrijvers Etienne van Heerden, Irma Joubert, Sonja Loots, Kirby van der Merwe en Marita van der Vyver aanwezig zijn. Daarnaast zullen ook Ton Naaijkens (Master Literair Vertalen, UU), Dorienke de Vries en Riet de Jong-Goossens als sprekers optreden; Peter Bergsma (directeur Vertalershuis Amsterdam) zit de middag voor. De Erepenning zal door dr. Dioné Prinsloo van de SA Akademie worden overhandigd.

Lees meer op: www.letterenfonds.nl/nl/entry/752/e-2-1-2

Heel bijzonder is het interview met Riet de Jong-Goossens toen ze in 2010 de Martinus Nijhoffprijs heeft gekregen: www.youtube.com/watch; 4’39”

Nadine Gordimer

Ghislain berig op 16.07.2014

Nadine gordimer, Zuid-afrikaanse schrijfster en Nobelprijswinnaar Literatuur overleden - 13 juli 2014

Alle documentatie over de overleden Engelstalige Zuid-Afrikaanse schrijfster vindt u op de pagina Actuele berichten van de NDN-website: www.netdidned.be/actua.html

 

Chislain berig op 09.06.2014

'Jammer voor een zo beloftevol land als Zuid-Afrika', skryf Ghislain na aanleiding van die onderwyssituasie in SA.

Sien die artikels van Lieve Leroy- sy werk vir VVOB in Suid-Afrika. Sy skryf onder meer vir De Standaard-koerant in België:

Volgens het Wereld Economisch Forum (WEF) is het wetenschap- en wiskundeonderwijs van Zuid-Afrika het slechtste van de wereld. Niet alle landen worden opgenomen in de lijst, maar Zuid-Afrika komt na landen als Nigeria, Zimbabwe en Kenia.

Lees verder ...www.standaard.be/cnt/bllle_20140607_001

 

Chislain berig op 02.06.2014:

Naar mijn gevoelen zijn twee berichten over Zuid-Afrika voor Vlaanderen van belang.

  1. T.T. Cloete, de prof, navorser, dichter is vorige zaterdag 90 jaar oud geworden. Op de thuispagina van de website van het VVA, d.i. het Verbond der Vlaamse Academici, heb ik daarover een documentje geplaatst. Zie: vva.vvb.org
  2. Vandaag verschijnt in de krant De Standaard ds 2 van de rector van de Katholieke Universiteit Leuven, Rik Torfs,  in Vlaanderen ook een heel bekende mediafiguur, een column met als titel STELLENBOSCH. Zelf was ik ooit even in de Universiteit van Stellenbosch. Op donderdag 29 mei 2014 ondertekende de Leuvense rector een ‘preferential partnership’  van de KULeuven met de Universiteit Stellenbosch. Dat gaf aanleiding tot zijn column in De Standaard. Hij heeft het daarin over onderwijs, over Ingrid Jonker en haar dood toen ze nog geen 32 was, over het gedicht ‘Skande’ van Daniel Hugo en hoe Torfs door dat gedicht gegrepen was en er toch afschuw bij voelde. Hij besluit met de veelzeggende zin: “Poëzie helpt ons tot een moreel oordeel te komen. En ze treft ons op flanken waarop we ons onkwetsbaar achten. Van onderwijs kunnen wij nauwelijks iets mooiers verwachten.” Zie: www.standaard.be/plus/20140602/ochtend/40 



Chislain berig op 05.02.2014

Rechten De Boerenoorlog verkocht aan Amerika en Zuid-Afrika

Uitgeverij Athenaeum heeft rechten Martin Bossenbroeks boek De Boerenoorlog (winnaar Libris Geschiedenis Prijs 2013) verkocht aan Amerika en Zuid-Afrika.

De Boerenoorlog (1899-1902) behoort tot de meest intrigerende conflicten in de moderne geschiedenis. De Boeren leken ten onder te gaan, als tragische helden van een afgesloten tijdperk. Maar na het verlies van de oorlog wonnen ze de vrede. Ze herschiepen Zuid-Afrika in een land van blanke meesters en zwarte knechten. Na het einde van de apartheid werden de rollen omgedraaid. Opnieuw lijken de Boeren ten onder te gaan. Alle aanleiding om terug te kijken op de oorlog die Zuid-Afrika verscheurde, tot op de dag van vandaag.http://www.boekblad.nl/rechten-de-boerenoorlog-verkocht-aan-amerika-en.227935.lynkx

Chislain berig op 01.02.2014

Een heel sterk voorbeeld van culturele interferentie tussen Vlaanderen en Zuid-Afrika vind je in het artikel hieronder. Het bevat heel wat historisch relevante feiten die tot nadenken stemmen. De Vlaamse auteur Tom Lanoye zal er wel heel erg graag bij zijn. Ik vond het toch de moeite waard om het je door te sturen.

Tientallen Zuid-Afrikaanse waarheidscommissies voor België en Vlaanderen:

Afrika Nieuws Cultuur door Christophe Callewaert


vrijdag 31 januari 2014

Theatermaker Chokri Ben Chikha wil de format van de waarheidscommissie gebruiken om het vastgeroeste debat over diversiteit in Vlaanderen los te wrikken. Met het gezelschap Action Zoo Humain brengt hij de voorstelling De waarheidscommissie dit weekend in de Zuid-Afrikaanse stad Kaapstad, de bakermat van de echte waarheidscommissie. Tom Lanoye staat voor het eerst als acteur op de planken in zijn tweede thuisland.

Lees het artikel uit De Wereld Morgen
www.dewereldmorgen.be/artikels/2014/01/31/tientallen-zuid-afrikaanse-waarheidscommissies-voor-belgie-en-vlaanderen 



US Woordfees 2014 Stellenbosch - Ghislain stuur die inligting op 19 januarie 2014
www.woordfees.co.za, nl-nl.facebook.com/woordfees

Iedereen weet het mogelijk niet: in de titel staat US voor Universiteit Stellenbosch. Inderdaad is er weer het “woordfees” in Stellenbosch in maart 2014. Het loopt van donderdag 6 maart tot en met zondag 16 maart.
Dit jaar is het wel een bijzonder feest: het wordt voor de 15e keer georganiseerd.

Het wordt dus een jubileumeditie. En wat voor eentje!

Het woordfeest is in Zuid-Afrika jaarlijks het absoluut grootste evenement rond taal, literatuur, kunst en cultuur in het algemeen. Het heeft voor heel Zuid-Afrika een bijzonder groot impact en iedereen die zich bij taal en cultuur betrokken voelt, wordt ermee geconfronteerd. De belangstelling is dan ook heel groot.

De verscheidenheid van optredens en bijeenkomsten is ontegenzeggelijk bijzonder groot. Literatuur in zijn verschillende genres komt aan de orde: proza, poëzie, theater, literaire kritiek, presentatie van boeken, ook debat rond literatuur staan op het programma. Ook kunst met muziek en nog andere vormen van cultuur worden toegankelijk gemaakt voor de bezoekers. De sfeer gedurende die tiendaagse periode moet dan ook overweldigend zijn. Het is om jaloers op te zijn bij ons in Europa. Zuid-Afrika is wel veraf, maar als we het programma overlopen, komt het toch weer dichtbij. Wij krijgen een idee van wat er daar eigenlijk wordt gepresteerd. Boeiend is de presentatie van de nieuwe romans of verhalenbundels die in Zuid-Afrika verschijnen. Boeiend is ook dat men studenten en mensen uit het onderwijs bij deze feestelijke aangelegenheid betrekt.

In de vorige edities viel het al op dat er Vlamingen en Nederlanders aanwezig waren op het woordfeest, maar ook dat zij er rechtstreeks erbij betrokken werden en mee op het podium stonden. Stef Bos is zo’n blijvende gegeerde gast en wel terecht, omdat hij zich naast zijn beheersing van het eigen Nederlands ook direct zijn publiek in het Afrikaans kan aanspreken.

Dit jaar zijn er opnieuw Vlaamse en Nederlandse auteurs bij: de overbekende Vlaamse auteur Bart Moeyaert en de nog jonge Nederlandse dichteres Ester Naomi Perquin. Beiden zijn in Nederland en Vlaanderen overstelpt met literaire prijzen. Ook andere kunstenaars zijn present.

Het Afrikaans is de taal bij uitstek op het Woordfees, maar ook het Engels is in enkele activiteiten bij de programmering betrokken. Laten we toch stellen dat het Woordfees een evenement is die de luister van het Afrikaans in het licht stelt en beslist de betekenis van het Afrikaans voor zovele mensen in Zuid-Afrika illustreert in zijn meest verheven vormen van literatuur en kunst.

Hoe Nederland en Vlaanderen betrokken zijn bij het Stellenbosche woordfeest blijkt uit de selectie van enkele van de activiteiten uit het programma.

Uit die volledige program (www.litnet.co.za/Article/us-woordfees-2014-volledige-program)

 

Nederlandse skrywers op besoek

10 Maart 13:00 | kykNET Erfurthuis | 50min | R20 by die deur
Ondersteun deur die Nederlandse Taalunie, Kaapse Forum vir Neerlandistiek, Van Ewijck-stigting en Fonds Neerlandistiek

Die dinamiese en veelsydige Vlaamse Bart Moeyaert, wat sy 50ste verjaarsdag in 2014 vier, lees uit sy werk saam met die Nederlandse topdigter Naomi Perquin. Moeyaert, wat o.m. stadsdigter van Antwerpen was, is al veelvuldig bekroon vir sy jeugverhale, poësie, toneel en vertalings. Sy werk word ‘gebruikersvriendelik’ maar tog diepsinnig genoem. Die jong Nederlandse digter Naomi Perquin, ook skrywer van rubrieke en radioverhale, word as ’n ster beskou. Haar eerste drie digbundels het talle pryse verower (o.m. van die tydskrif Het Liegend Konijn!), sy was redakteur van die bekende tydskrif Tirade en stadsdigter van Rotterdam. ’n Gedig deur haar is in al 23 tale van die Europese Unie vertaal.

Neerlandistiekdag

8 Maart 09:00 – 14:00| kykNET Erfurthuis | 300min | R90 (ligte ete ingesluit)
Ondersteun deur die Nederlandse Taalunie, Kaapse Forum vir Neerlandistiek, Van Ewijck-stigting, Vlaamse verteenwoordiger in Suid-Afrika, Vlaamse Kultuurstigting en Fonds Neerlandistiek. Aanbieder: Wium van Zyl

As jy oopkop is vir nuwe ervarings en verrassings, staan nader om die bekende skrywers Bart Moeyaert uit Vlaandere en Naomi Perquin uit Nederland beter te leer ken, saam met studente van ses verskillende universiteite. Die populêre sanger Wannes Cappelle uit Vlaandere en Emma Lesius van deBuren kom maak ook ’n draai, sprekers praat oor interessante onderwerpe soos vertaling en almal eet gesellig saam. Kom geniet ’n boeiende, verrykende dag saam met ons, vir die eerste keer in die Woordfeestuiste, Erfurthuis!

Aan tafel by Kleine Marie: Soete groete

8 Maart 19:00 | Kleine Marie | 150min | R200
Met Abraham H. De Vries, Diana Ferrus, Zandra Bezuidenhout, Bart Moeyaert uit Vlaandere en Naomi Perquin uit Nederland. Gaskunstenaar: Wannes Cappelle uit Vlaandere. Aanbieder: Dorothea van Zyl

Moontlik gemaak deur die Vlaamse verteenwoordiger in Suid-Afrika, die Nederlandse Taalunie, Fonds Neerlandistiek en Van Ewijck-stigting

’n Towerboeket van skrywers en kunstenaars uit Suid-Afrika en die Nederlande! Hierdie magiese belewenis, met uitmuntende skrywers en kunstenaars, sluit ’n heerlike dinee in by die pragtige Kleine Marie. ’n Wonderbaarlike aand in die geselskap van studente van ses universiteite, dosente en hooggeplaastes uit Nederland en Vlaandere.

Liebrecht Vanbeckevoort

10 Maart 13:00 | kykNET Endler | 90min | R100/R70
Geborg deur die Vlaamse Kultuurstigting

Die Woordfees verwelkom graag dié gevierde Belgiese klassieke pianis. Na sy musiekstudie in België en die VSA was hy wenner van talle nasionale kompetisies én internasionale kompetisies, soos die Koningin Elizabeth Internasionale Musiekkompetisie. Sy talryke optredes word dikwels gehoor op radio en televisie.

Stef Bos & Koos Kombuis - Niemandsland
7 Maart 20:30 | Spier Amfiteater | 90min | R150/R120/R90

Boskombuis is ’n ‘samekoms van twee manne van dieselfde generasie wat weet wie hulle was, wie hulle is en wie hulle eendag wil wees. Ook waar hulle was, waar hulle is, en waar hulle eendag wil wees.’ Die twee woordtowenaars sing van hul liefde vir vroue, kinders, ’n land, ’n God, ’n lewe. Hartroerend mooi, maar nooit sonder ’n sweempie subversiewe ironie nie…

My Afrikaans en jou Afrikaans en daar lê die ding... Aangebied deur die ATR
15 Maart 10:00 | Opvoedkunde-gebou lokaal 4029 | 120min | Gratis

Hoe kan ons al die dinamiese variëteite van Afrikaans erken sodat almal ingesluit voel en eienaarskap neem vir ons taal se welwees? Gesels saam met bekende persoonlikhede soos Basil Kivedo oor die plek en geldigheid van Standaardafrikaans, oor inklusiwiteit, en oor jou taalregte teenoor ander s’n.

De laatst genoemde activiteit op is over Afrikaans, zijn taalvariatie, de verhouding van Standaardafrikaans tegenover andere taalvariëteiten doet duidelijk denken aan de discussies die ook binnen het Nederlandse taalgebied worden gevoerd rond de thematiek. Ook hier is er (h)erkenbaarheid, gelijkaardigheid tussen het Nederlandse taalgebied en het Zuid-Afrikaanse zeker in het parallellisme tussen Nederlands en Afrikaans.

Laten we met veel belangstelling het gebeuren van ver en van nabij volgen van wat er zich in maart in Stellenbosch afspeelt en achteraf krijgen we wel reflecties en foto’s van het US Woordfees 2014 in LitNet.


Ghislain berig op 04.01.2014

Het hele gedicht van Krog roept zo treffend en zo voelbaar de sfeer op in Zuid-Afrika en alom bij het overlijden van Nelson Mandela.

ROUGESANG BY DOOD VAN MANDELA - ANTJIE KROG

Saterdag 07 Desember 2013

Lees op de pagina Actuele berichten van onze NDN-website het hele 'Treurdicht bij de dood van Mandela' van Antjie Krog: users.telenet.be/ndn//actua.htmlROUGESANGMANDELA

ondergronds het ’n rif geskuif
die aarde struikel...
verward swik die son

toe sy asem hom verlaat het in die nag
het die sterre geduisel
want alles is verstrengel
wurgend aan sy dood
sy dood en die dood alleen

ineens is alles droef
asof ons in ’n groot skadu staan
asof glas deur ons breek
asof klip in ons splinter
asof ons gedagtes in fluisterende wanhopige groepe rondvlug
soos assegaaie in die grond bly vassteek ...

Het hele gedicht is veel langer en zou je moeten lezen om die sfeer aan te voelen. Daarom verwijs ik naar de publicatie op het NDN-webblad.

Het bericht hieronder heb ik gekopieerd van de Facebookblog van het NDN waarop ik het net geplaatst heb.
www.facebook.com/pages/Netwerk-Didactiek-Nederlands/197821603615738 -

"Zelfs de aarde struikelt, de zon zwikt, de sterren duizelen, onze gedachten zijn verward en alle dieren van de plaatsen waar Mandela zijn jeugd doorgebracht heeft, zwijgen. Hoewel zijn dood natuurlijk is, is dit alsof de hele natuur daartegen rebelleert en dat als iets tegennatuurlijks ziet."

Dat is voor mij een treurzang die effectief is, omdat hij voldoet aan wat McElduff beweert wat een goede treurzang is: “An affective lament is one which manages through ambiguity to touch on as many different issues and operate on as many levels as possible.”

Niet alleen Mandela’s familie, vrienden, kennissen en mede-ANC-leden voelen pijn bij zijn afsterven, maar wij allemaal – mannen, vrouwen, witten en zwarten, Zuid-Afrikanen, buitenlanders, zelfs de dieren, de natuur, de zon en de sterren. Daarom is dit een lijkdicht dat op universeel vlak tot iedereen van ons kan spreken en dat voor mij een gepaste vorm is van afscheid van een icoon." (Vertaling G.D.)

Uit: Rentia Bartlett-Möhl in LitNet van 19-12-2013 in 'Kô laat ons saamsing'

 

Regter verstaan nie taaldiversiteit nie

Jacques van der Elst   2013-04-12

www.litnet.co.za/Article/regter-verstaan-nie-taaldiversiteit-nie

Die Afrikaanse Taalraad verskil ernstig van Regter Cynthia Pretorius se pleidooi voor die Regterlike Dienskommissie dat Engels maar die enigste hoftaal in Suid-Afrika moet wees. Sy het die stelling gemaak in haar onderhoud vir die pos van adjunk-regter-president van Noord-Gauteng. Regter Pretorius het volgens koerantberigte gesê dat die feit dat sy Afrikaanssprekend en Afrikaans gebore is nie teen haar gehou moet word nie. Na bewering is ’n beroep op haar gedoen om haar aan die aanstellingsproses te onttrek omdat sy Afrikaans is en aan die Universiteit van Pretoria gegradueer het.

Met haar pleidooi vir Engels as enigste hoftaal toon Regter Pretorius weinig begrip vir die diversiteit van Suid-Afrika se mense waar die Grondwet duidelik voorsiening maak vir elf amptelike tale. Met Engels as enigste hoftaal word die monde gesnoer van die sprekers van ander tale wat in die howe beland en wat dan slegs deur middel van die meer kunsmatige middel van tolking kan opereer. Haar aanname dat die “meeste hofgeskrifte in Engels is en die meeste mense Engels magtig is” berus op ‘n verkeerde siening van Suid-Afrika se taaldiversiteit en Suid-Afrikaners se grondwetlike regte en geldige aansprake op “moedertaalbediening” deur die owerheid. Die nuwe Taalwet maak origens voorsiening vir drietaligheid in die owerheidsektor. Regter Pretorius se pleidooi is heeltemal strydig met die taalrealiteite van Suid-Afrika, aldus die Taalraad.



Persepsies van Afrikaans en Suid-Afrika in Vlaandere
US Woordfees 1-10 maart 2013
Stef Bos gesels in "AfriKaas": Chrizane van Zyl, Stef Bos 2013-02-11

Naar aanleiding van het US Woordfees interviewt Chrizane van Zyl de Nederlands-Vlaams-Afrikaanse zanger Stef Bos die net van een tournee in Nederland terugkeert naar zijn huidige thuisbasis in Zuid-Afrika. Het optreden van Stef Bos op het ‘Woordfees’ is steeds een hoogtepunt.

Op de vraag of hij dit jaar iets speciaals van plan is antwoordt hij het volgende:

“Ja, maar dit is ’n geheim, anders is dit nie meer spesiaal nie. ’n Tip van die sluier sal ek oplig. Daar was ’n gedagte oor Afrikaans. Die skoonheid van die taal vir ’n Nederlander soos ek lê in die feit dat dit ’n jonge vorm van ons taal is. Om Afrikaans te hoor is of jy jou ma ontmoet wanneer sy zestien jaar oud is: in haar volle skoonheid. Dus dit gaan ’n liefdesverklaring wees aan ’n taal.”

‘Kloofstraat’ is Bos’ eerste album in het Afrikaans waarin Tydbom te horen is. Luister het op You Tube.

Tydbom - Stef Bos

Ek ry in my kar                              
Deur die vlakte in die kaap
Die son skyn oor die see
By Gordonsbaai
En ek sien waar ek kyk
Die gesigte van die land
En ek sien langs die pad
Hoe die veld brand

Die struggle is verby
Die nuwe tyd is lankal daar
Maar die rykes word ryker
En die armes kry swaar
En ek sien op die teerpad
Naar Muizenbergstrand
Die shacks van Khayelitsha
En die plakkerskamp

En ek hoor die tydbom tik           
Tik tik tik                                          
Die tydbom tik

Die rook hang boë Langa
Die vliegtuige styg op
En ’n swart man by die robot
Wil my ’n sonbril verkoop
Wat gaan aan in sy kop
En wat dink hy oor my
Daar was so baie beloftes
Maar wat het hy gekry

En ek sou hom wil vra
Wie hy is hoe hy leef
Maar die robot raak groen
En my kar moet beweeg

En die Kaap lyk so mooi
In die somer se son
En die wind is so stil
dit voel asof daar
’n storm gaan kom

En ek luister na musiek
Tap my vingers op die stuurwiel Tik,tik,tik
Die tydbom tik
Die tydbom tik

Die kleure van die reënboog
Weggespoel deur die geweld
Die diktatuur van toe                                
Is nou die diktatuur van geld
Die ideale word verkoop             
Die kapitaal is aan die mag
En Steve Biko is moeg en
Draai homself om in sy graf       
Want wat hy sien                           
Maak hom siek
Die tydbom tik

Jy kan moeg wees van die toestand
In hierdie land
Jy kan ook ’n brug bou
Naar die ander kant
Jy kan na die tv kyk
Tot die oggendlig
Jy kan jou oë sluit
Met ’n sepie of ’n flik
Maar die tydbom tik
Tik tik tik
Die tydbom tik

(Stef Bos CD Kloofstraat, 2010)

Bos heeft er een Edison-nominatie voor gekregen en ook kreeg hij een prijs. Hij reageert daar op:

“Ek het ’n Edison-nominatie gekry vir Kloofstraat, wat wonderlijk is, omdat daarmee die Afrikaanse taal (ook al sing ek dit met my kaas-accent) die aandag kry wat dit verdien, en dit beteken ook dat mense die taal begin meer ken en waardeer. Die ander prys was ’n ATKV-toekenning voor my bydrae tot die exporteer van die Afrikaanse taal. Die prys het ek gekry als eerste buitenlandse sanger.”

Interessant was ook het volgende stukje uit het interview.

Baie van die snitte op Kloofstraat is in Nederlands en Afrikaans geskryf. Hoe ervaar jy die liedjies in hulle afsonderlike vertalings?

Dis vir my ’n natuurlijke wêreld om in te beweeg. Die twee tale loop die hele dag deur mekaar. Ek sien dit ook by my seun, wat Afrikaans by sy ma kry en Nederlands by sy pa. Hy gaan later AfriKaas praat. Toe ek Kloofstraat geskryf het, was dit vir my veral die avontuur om tussen die tale te beweeg, want my kop is al jare in ’n niemandsland. Ek pretendeer nie dat ek regtig Afrikaans kan skryf of praat, maar ek soek wel na my eie taal en Afrikaans is daarin ’n goeie authentieke moses wat my kan lei na die beloofde land van klank.  

Het hele vraaggesprek vind je onder deze koppeling:

litnet.co.za/Article/woordfees-onderhoud-stef-bos-gesels-in-afrikaas



Aug 2014


© Catharina Loader 2001